از بین بردن، رفع و درمان زگیل
زگیل زمانی بروز میکند که ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) لایه بیرونی پوست را عفونی کرده و باعث میشود سلولهای پوست به سرعت رشد کنند. در مرحله بعد، ویروس از زگیل موجود به سایر نواحی بدن سرایت کرده و باعث بروز زگیلهای بیشتری میشود. انواع مختلف این ویروس در محیطهای گرم و مرطوبی مثل حمام، کف رختکنها و محیط استخرها رشد میکند.
زگیل بیشتر در جاهایی از پوست که در آن شکافی به وجود آمده است، مانند بریدگیها، پوست ریش ریش شدهی کنار ناخن، ناخنی که نزدیک به گوشت چیده شده، یا خراشیدگیها، رشد میکنند. زگیلهای کف پا در میان شناگران شایع هستند، زیرا پوست پای آنها علاوه بر مرطوب و نرم بودن توسط سطح زبر استخر خراشیده و پاره میشود. اغلب، کسانی دچار زگیلهای معمولی میشوند که با گوشت قرمز، مرغ و ماهی سر و کار دارند.
علائم زگیل
زگیلها شکلها و اندازههای مختلفی دارند. برخی زگیلها به شکل یک برآمدگی با یک سطح زبر بوده و برخی دیگر مسطح و دارای سطحی صاف هستند. مویرگهای خونی در درون هسته زگیل رشد کرده و خون آن را تأمین میکنند. در هر دو نوع زگیلهای پا و معمولی، این مویرگها به شکل نقاط (دانههای) سیاهی در مرکز زگیل دیده میشوند.
زگیلهای معمولی، معمولاً به صورت تکی یا گروهی روی دستها، و گاهی اوقات روی سایر نقاط بدن رشد میکنند. آنها عموماً زائدههای گنبدی شکلی به رنگ خاکستری مایل به قهوهای با سطح زیر هستند.
زگیلهای پا، میتوانند در بخشی از مچ پا بروز کنند. با بزرگ شدن کالها و زگیلها، راه رفتن دردناک شده و پا درست روی زمین قرار نمیگیرد. هنگامی که فشار ناشی از راه رفتن یا ایستادن به گیل کف پا وارد میشود، لایهای از پوست ضخیم و سفت، شبیه یک کال، روی آن ایجاد میشود. گاهی اوقات لکههای تیرهای زیر سطح زگیل قابل مشاهده هستند.
زگیلهای مسطح، عموماً روی صورت، دستها و پاها ظاهر میشوند. زگیلهای مسطح، معمولاً کوچک بوده (کوچکتر از پاککن پشت مداد) و چند عدد از آنها در یک ناحیه رشد میکنند. این زیگیلها، تخت بوده و میتوانند به رنگ صورتی، قهوهای روشن یا زرد روشن باشند. زگیلهای تخت معمولاً از طریق تراشیدن موها پخش میشوند.
زگیلهای فیلیفُرم، نوعی زگیل مسطح هستند، که اطراف دهان، بینی و محل رویش ریش به وجود میآیند. سطح این نوع زگیلها تعداد زیادی زائدههای انگشت مانند همرنگ پوست دارد.
زگیلهای پریونگوال، زیر و اطراف ناخن های انگشتان دست و پا رشد میکنند. آنها به شکل برآمدگیهای زبر و نامنظمی بروز میکنند.
زگیلها، روی خطوط و چینهای پوست را میپوشانند (این یکی از راه های تشخیص زیگیلها از برخی دیگر از عارضههای پوستی مانند خالها و منگولههای پوستی است).
معمولاً زگیلها در صورتی نیاز به درمان پیدا میکنند که:
دردناک باشند
خجالتآور باشند
به راحتی تحریک شوند
رشد کرده یا احتمال سرایتشان به سایر بخشها بدن یا افراد دیگر وجود داشته باشد
هدف درمان زگیل، برداشتن یا نابود کردن زگیل بدون ایجاد بافت اسکار است؛ چرا که بافت اسکار به جا مانده دردناک تر از خود زگیل خواهد بود. نحوه درمان یک زگیل به نوع، محل و علائم آن بستگی دارد. البته، در اینجا خواست خود فرد برای انجام یک دوره درمان که ممکن است هفتهها یا ماهها طول بکشد نیز مهم است.
از بین بردن زگیل همیشه موفقیتآمیز نیست. زگیلها، حتی بعد از کوچک شدن یا ناپدید شدن هم ممکن است دوباره بازگشته و به سایر بخشهای بدن سرایت کنند. دلیل این امر آن است که در اکثر درمانها تنها خود زگیل نابود میشود و ویروسی که عامل آن است کشته نمیشود.
زگیلها چگونه سرایت میکنند؟
زگیلها توسط تماس مستقیم با ویروس پاپیلوم انسانی سرایت میکنند. در صورتی که فرد مبتلا، زگیل پوستی خود را لمس کرده و سپس بخش دیگری از بدن خود را لمس کند، زیگیل دیگری روی پوستش به وجود میآید. استفاده مشترک از حوله، تیغ یا سایر وسایل شخصی باعث انتقال ویروس زگیل به دیگران میشود. پس از تماس با HPV، به دلیل کُند بودن رشد این ویروس در زیر پوست، چند ماه طول میکشد تا زگیل ظاهر شود. معمولاً، هر تماسی با HPV، باعث بروز انواع زگیل پوستی نمیشود. برخی افراد بیش از سایرین دچار زگیل میشوند.
درمان توسط پزشک
پزشک میتواند به روشهای زیر زگیلها را درمان کند:
کرایوتراپی
این روش که در آن با کمک یک مایع بسیار سرد زگیل منجمد میشود، معمول ترین روش درمان زیگیل است که در آن برای درمان از دارو استفاده نمیشود. در کرایوتراپی ریسک ایجاد اسکار بسیار کم بوده اما این روش میتواند دردناک باشد.
داروها
داروهای غیرتجویزی
اسید سالیسیلیک، که با نرم کردن لایههای پوستی که زگیل تشکیل میدهند، باعث میشود بتوان آنها را به راحتی برداشت. محلولهای اسید سالیسیلیک حاوی Compound W و اکلوزال هستند.
داروهای تجویزی
کرم رتینوئید (آویتا، رتین-A). مانع از رشد سلولهای پوستی زگیل میشود.
کانتاریدین (کانتارون، کانتارون پلاس). این دارو باعث میشود پوست زیر زیگیل تاول زده و در نهایت زگیل از پوست جدا شود. استفاده از این دارو در مطب پزشک انجام میشود.
داروهای ایمونوتراپی، که به سیستم ایمنی بدن کمک میکنند با ویروسها، از جمله ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) که باعث بروز زگیلمیشود، بجنگد. ایمیکویمود، حساس کنندههای تماسی و اینترفرون نمونههایی از این داروها هستند.
بلئومایسین تزریقی، که پوست دارای زگیل را نابود میکند. اما اغلب از آن استفاده نمیشود، زیرا این دارو در طول تزریق و بعد از آن ایجاد درد میکند.
الکتروسرجری و کورتاژ
الکتروسرجری عبارت است از سوزاندن زگیل با یک جریان الکتریکی. کورتاژ نیز عبارت است از بریدن زگیل یا یک چاقوی تیز یا یک ابزار کوچک و قاشق مانند. اغلب این دو عمل همراه یکدیگر انجام میشوند.
جراحی لیزری
در جراحی لیزری، زگیل به وسیله پرتو شدیدی از نور سوزانده میشود.